Ο Ψαλμόν. Λαογραφικά έθιμα αλληλεγγύης της Αργυρούπολης του Πόντου.
Λαογραφικά έθιμα αλληλεγγύης της Αργυρούπολης του Πόντου. «Τα παραμόνια̤ - Τα πονεμένα - Ο Ψαλμόν - Το χουλέν - Η αργατεία - Η Γειτονία». Του Ιμεραίου καθηγητού κ Αγ. Φωστηροπούλου. Σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής, τα έθιμα της αλληλεγγύης ήταν ζωηρά ανεπτυγμένα στο Ποντιακό στοιχείο, άλλωστε είναι κοινό γνώρισμα του Ελληνικού χαρακτήρα.
Παρακάτω περιγράφονται εν συντομία, τα κυριότερα από το έθιμα αυτά, όπως επικρατούσαν στην επαρχία της Αργυρούπολης του Πόντου. Έθιμα Αργυρούπολης Πόντου, τα Παραμόνια, τα Πoνεμένα, Ο Ψαλμόν και το Xουλέν.
Ο Ψαλμόν
Πολλές εκκλησίες (ναοί) των ποντιακών χωριών, όταν πανηγύριζαν, τηρούσαν το έθιμο του ψαλμού. Έψαλαν τον Αέρ’, την Παναϊαν κλπ. Ο ψαλμόν ήταν ασφαλώς λείψανο του αρχαίου εθίμου της θυσίας. Στους προσκυνητές που συνέρρεαν κατά εκατοντάδες στα πανηγύρια των ιερών ναών από τα κοντινά αλλά και από τα μακρινά χωριά, προσφερόταν πλούσιο υπαίθριο γεύμα μετά τη Θεία Λειτουργία. Το φαγητό προερχόταν απ’ τα γουρπάνια (προσφορές των κατοίκων στην εκκλησία) και ήταν ζώα που φυλάσσονταν στο ποίμνιο του χωριού ως την ημέρα της γιορτής της εκκλησίας. {Ας σημειώσουμε σε αυτό το σημείο για τους νεότερους που δεν γνωρίζουν, ότι σε όλα τα χωριά του Πόντου αλλά αργότερα κι εδώ στην Ελλάδα, οι Έλληνες Ποντιακής καταγωγής είχαν τη συνήθεια να μισθώνουν έναν ή περισσότερους τσοπάνους για τη βοσκή όλων των ζώων του χωριού ως ένα μεγάλο κοπάδι}. Τα αφιερώματα αυτά συνήθως ήταν 10 ως 20 μεγάλα αρνιά. Άλλοτε πάλι θυσίαζαν ένα μεγάλο βόδι για τον ψαλμό της εκκλησίας. Επίσης αν συνέπιπτε περίοδος νηστείας, τότε ο ψαλμός ήταν απαραίτητα νηστήσιμος. Ψαλμός, λεγόταν επίσης και το γεύμα που παρέθεταν στα ετήσια και σαρανταήμερα μνημόσυνα.
Πηγή: Ποντιακή Εστία, τεύχος 4ον - Θεσσαλονίκη Απρίλιος 1950.
Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com
