Η ανδρική και γυναικεία ενδυμασία στη Φάτσα του Πόντου
Η ανδρική και γυναικεία ενδυμασία στη Φάτσα του Πόντου. Στη συνέντευξη-καταγραφή αυτή του Σανταίου κ Σίμου Λιανίδη που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών στις 15 Ιουλίου του 1967, στα Αλώνια Κίτρους Κατερίνης.
Συμμετέχουν οι Παντελής Παντελίδης 77 ετών, η σύζυγος του Δέσποινα το γένος Τοπαλίδη και ο διδάσκαλος κ. Κωνσταντίνος Βασιλειάδης 77 ετών. Η ανδρική και γυναικεία ενδυμασία στη Φάτσα του Πόντου. Η κα Δέσποινα Τοπαλίδη η σύζυγος του κ Παντελή Παντελίδη περιγράφει αναλυτικά όλα τα μέρη της γυναικείας ενδυμασίας στη Φάτσα του Πόντου: Τσ̆αρούχ̆ια, τσ̆άπουλαδας (τσ̆άπουλας) , γεμενία (χωρίς τακούνια), κοντούρας (με τακούνια), ορτάρια̤ (τα έφτιαχναν οι ίδιοι), σαλβάρια̤ με βρακοζών’ με ζουζάκια, ζουπούνας κιαζία (κεζία & χάσια̤), καμίσια̤, γελέκ’ με κουμπία, φοτά μεταξωτό, μαντήλια σο κιφάλ, κοντέσ̆α̤ (ζακέτα), σταυρόν, δαχτυλίδια̤ μαλαματικά (μαλαματένια). Γίνεται συζήτηση για τα σουμάδια̤ (αρραβώνες) αλλά και για τον θάνατο τον ανθρώπων στον Πόντο. Επίσης γίνεται συζήτηση για το μάσ̆’. Στη συνέχεια μιλά ο κ Κωνσταντίνος Βασιλειάδης 77 ετών (διδάσκαλος) και περιγράφει τη γυναικεία ενδυμασία στη Φάτσα του Πόντου. Αναφέρεται χαρακτηριστικά και αναλυτικά στα: ορτάρια̤, τα γεμενία με μισό τακούνι, κουντούρας με ολόκληρο τακούνι, το σαλβάρ, το μακρύ το καμίσ΄ ως τα γόνατα, από πάνω το ισ̆λίχ, το γιαχαλούχ να σ̆κεπάζ΄ την καρδίαν-ατουνα, κι ύστερα τα καθημερινά ζουπούνας που έραβαν οι ίδιοι, είχαν όμως τα καλά τα ζουπούνας τα οποία τα έραβε ο ράφτης με τα καϊτάνια̤ (γαϊτάνια) και το ισ̆λίχ απάν’ τα γιαχαλούχα. Εζώσκουτανε κι ένα καλό πα ζωνάρ, κι όταν ετσαπασλάβαν το ζωνάρ’, το ζωνάρ’ εκρεμάουτουν το πισ̆κίλ, από πάν’ ασ’ σο ζωνάρ εζώσκουτανε το φοτάδας (πισταμπάλια̤), τάπλας εφόρναν’ ατά οι νυφάδες. Πρόταση επιπλέον παρακολούθησης κι ενημέρωσης για την πόλη της Φάτσας του Πόντου, στους παρακάτω συνδέσμους: Η Σίδη, ή Φάβδα, Φαδισάνη ή Φάδισα, η Φάτσα του Πόντου επίσης παρακολουθείστε το πρώτο και δεύτερο μέρος των αφιερωματικών μου βίντεο και αναρτήσεων για το Γιαλατζούκ της Φάτσας του Πόντου: Γιαλατζούκ Φάτσας Πόντου Α΄. Παντελής Παντελίδης & Σίμος Λιανίδης, Αλώνια Κατερίνης 1967 & Γιαλατζούκ Φάτσας Πόντου Β΄. Παντελής Παντελίδης & Σίμος Λιανίδης, Αλώνια Κατερίνης 1967
Ποντιακή Ιστορία & Λαογραφία - Βασίλειος Β. Πολατίδης - www.kotsari.com