Μεταξύ των ενοριών Μονοβάντων και Απαναχώρ στο Σταυρί, κάτω απ’ το παρεκκλήσιο του Αγίου Νικολάου εκτείνεται μεγάλη έκταση εύφορων αγρών και μέσα σ’ αυτούς κείτονται τα ερείπια ενός οικήματος. Πρόκειται για το αγρόκτημα του Σαρασ̌ίτα, εύπορου προύχοντα πιθανόν και μεταλλουργού. Ο Σαρασ̌ίτες (Σαρασίτες) του Σταυρίου (Σταυρίν) του Πόντου - Ιστορικόν σημείωμα.
Από τη ζωή της Άννας Κομνηνής - Ιδιαίτερη αναφορά στο Ωραιόκαστρον ή Κάστρεν Γουδουλάς. Από την μεγάλη βασιλική οικογένεια των Κομνηνών της Τραπεζούντας η οποία συνέδεσε περισσότερο το όνομά της με τον τόπο και ιδιαίτερα με τα ενδότερα του Πόντου είναι η Άννα Κομνηνή η θυγατέρα του Δαβίδ Κομνηνού του τελευταίου αυτοκράτορα της Τραπεζούντας.
Ο Γεώργιος Τραπεζούντιος γεννήθηκε στο Χάνδακα της Κρήτης στις 3 Απριλίου 1395. Η επωνυμία «Τραπεζούντιος» έχει σχέση με το γεγονός ότι ο προ-προπάππος του είχε μεταναστεύσει στην Κρήτη από την Τραπεζούντα. Ο ίδιος ο Γεώργιος, πάντως, από τα πρωιμότερα έως το τελευταίο γραπτό του κείμενο, υπέγραφε ως “Georgius Trapesundius Cretensis”, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις με το όνομα “Georgius Trapesunda”. Στην Κρήτη ο Τραπεζούντιος πρέπει να απέκτησε καλές γνώσεις γραμματικής και ρητορικής, καθώς και κάποια κατάρτιση στη φιλοσοφία.
Πολλές επιφανείς βυζαντινές οικογένειες συνδέονταν με τον Πόντο με σχέσεις καταγωγής ή άλλου είδους, όπως οι Κρηνίτες, οι Λακαπηνοί, οι Μαλεΐνοι, οι Φωκάδες, οι Δούκες, οι Κουρκούες, οι Κεκαυμένοι και οι Κομνηνοί. Στη συνέχεια παρουσιάζουμε σύντομα κάποιες από τις οικογένειες που ήταν ιδιαίτερα συνδεδεμένες με την πόλη ή με την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας. Αξίζει να σημειωθεί ότι πολλές ποντιακές οικογένειες συνδέονταν με σχέσεις καταγωγής ή συγγένειας με μεγάλους γεωργιανούς ή λαζικούς οίκους.
Ο Αλέξιος Α' Μέγας Κομνηνός (1182-1222) υπήρξε ο ιδρυτής της Αυτοκράτοριας της Τραπεζούντας από το 1204 ως το 1222. Ήταν ο μεγαλύτερος γιος του βυζαντινού αξιωματούχου Μανουήλ Κομνηνού και της Ρουσουδάν , κόρης του βασιλιά της Γεωργίας Γεώργιου Γ'.
